THAM NHŨNG – KHÔNG PHẢI
KHÔNG CÓ CÁCH TRIỆT TIÊU
Tham
nhũng không chỉ là quốc nạn của Việt Nam mà của chung mọi quốc gia mọi chế độ.
Tham nhũng là khối u ác tính làm suy kiệt quốc gia và làm lung lay thể chế.
Không phải không có cách triệt thoái tham nhũng, căn bản là phụ thuộc vào ý chí
của nhà cầm quyền đương nhiệm. Một chính quyền tham nhũng thì chỉ mạnh miệng
trong việc trấn an Nhân dân. Một chính quyền có trách nhiệm thì sẽ tìm mọi cách
để ngăn chặn sự mở rộng và phát triển của khối u các tính tham nhũng đó.
Việt
Nam trong những năm gần đây, tuy rất mạnh mẽ tuyên bố ngăn chặn tham nhũng nhưng
không đạt được hiệu quả tốt nhưng kì vọng của Nhân dân. Nguyên nhân do đâu? Phải
chăng quant ham quá đông, hay sự thờ ơ vô trách nhiệm của chính quyền?
Theo
tổ chức Minh bạch Quốc tế Transparency
International – TI, chỉ số CPI của Việt Nam như sau:
|
Năm
|
Thang điểm 1-10
(<5 mức độ tham nhũng cao)
|
Thứ hạng
|
|
2001
|
2.6
|
75/91
|
|
2002
|
2.4
|
85/102
|
|
2003
|
2.4
|
100/133
|
|
2004
|
2.6
|
102/145
|
|
2005
|
2.6
|
107/158
|
|
2006
|
2.6
|
111/163
|
|
2007
|
2.6
|
123/179
|
|
2008
|
2.7
|
121/180
|
|
2009
|
2.7
|
120/180
|
|
2010
|
2.7
|
116/178
|
|
2011
|
2.9
|
112/182
|
|
Năm
|
Thang điểm 0-100
(<50 mức độ tham nhũng cao)
|
Thứ hạng
|
|
2012
|
31
|
123/176
|
|
2013
|
31
|
116/176
|
|
2014
|
31
|
119/175
|
Từ
số liệu này chúng ta có thể thấy mức độ tham nhũng tại Việt Nam rất cao. Điều
này ảnh hưởng tới sự phát triển của quốc gia.
Đối
với cơ quan phòng chống tham nhũng hiện tại của Việt Nam được tổ chức rất phức
tạp và hoạt động không hiệu quả. Đứng
đầu là Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng Trung ương thuộc Đảng Cộng Sản
Việt Nam, Chính phủ có Thanh tra Chính phủ do Tổng Thanh tra chính phủ đứng đầu.
Hầu như tất cả các Bộ ngành, UBND các cấp đều có cơ quan phòng chống tham nhũng.
Sở dĩ phòng chống tham nhũng ở Việt Nam không đạt
hiệu quả cao là bởi các nguyên nhân sau:
Thứ nhất là luật pháp yếu kém tạo nhiều lỗ hổng
cho tham nhũng có cơ hội phát triển.
Thứ hai là người tham gia tố cáo tham nhũng
không những không được bảo vệ mà bản thân các quan tham có cơ hội che dấu hành
vi phạm tội của mình.
Thứ ba là cơ quan phòng chống tham nhũng không
có tính độc lập, không có các đặc quyền chống tham nhũng riêng biệt. Cơ cấu tổ
chức của cơ quan này không phù hợp cho việc triệt thoái tham nhũng. Và trên hết
không thể chống tham nhũng khi mà cơ quan phòng chống tham nhũng có tham nhũng.
Thứ tư là hệ thống cơ cấu bộ máy Nhà nước cồng
kềnh, quản lý yếu kém. Chậm đổi mới, và đặc biệt còn tồn tại hình thức “con
quan lại làm quan”.
Thứ năm là các biện pháp giám sát và thẩm tra về
báo cáo tài sản của công chức không được thực hiện một cách minh bạch.
Chính những nguyên nhân này mà việc chống tham
nhũng của Việt Nam thực hiện nhưng không đạt hiệu quả. Bởi vậy, để thực hiện tốt
việc chống tham nhũng cần phải làm các vấn đề sau đây:
Một là, dẹp bỏ mọi cơ
quan phòng chống tham nhũng hiện nay. Tổ chức lại một cơ quan chống tham nhũng
có cơ cấu tổ chức khác biệt. Cơ quan này phải có tính độc lập, không chịu sự
chi phối từ lãnh đạo Đảng trong công việc phòng chống tham nhũng. Cơ quan chống
tham nhũng này phải được hưởng các đặc quyền về chống tham nhũng riêng biệt. Có
quyền truy tố các đối tượng tham nhũng kể cả Chủ tịch Quốc hội, chủ tịch Nước
hay cả Thủ tướng chính phủ. Có quyền soạn thảo quy phạm hành vi đạo đức của công
chức. Giám sát và thẩm tra khai báo tài sản công khai và bí mật của các công
chức. Thẩm xét lý lịch những quan chức được bổ nhiệm. Công chức thuộc cơ quan
chống tham nhũng này được hưởng một mức lương tương đương với những người đứng
đầu Quốc gia, đồng thời những công chức này chỉ duy nhất báo cáo trực tiếp cho
người đứng đầu cơ quan chống tham nhũng này.
Hai là pháp luật cần
phải dẹp bỏ các lỗ hổng tạo môi trường
cho tham nhũng hoạt động. Cần phải đưa vào Hiến pháp quy định “Tham nhũng là quốc
nạn, Quốc gia có nhiệm vụ triệt tiêu tham nhũng”. Loại bỏ các thủ tục hành
chính phiền hà gây nhũng nhiễu. Đối với các quy phạm xử phạt hành chính, phải
được quy định một mức xử phạt cụ thể, không được quy định trong một khoảng mức
xử phạt như hiện nay. Điều này có nghĩa là phải có một con số cụ thể về quy định
mức xử phạt. Ví dụ như đối với tội giết người Điều 93 trong bộ Luật hình sự
1999 được sửa đổi bổ sung quy định đối với khoản 1 phạt tù từ 12 năm đến 20
năm, chung thân hoặc tử hình. Thay vào đó thì nên quy định một mức khung hình
phạt cụ thể cho từng trường hợp vi phạm. Điều này có thể ngăn chặn dược chuyện “chạy
án”đang diễn ra như hiện nay. Hay như các lỗi vi phạm trong Điều 6 khoản 1 Nghị
định 171/2013/NĐ-CP ngày 12 tháng 11 năm 2013 quy định xử phạt 60 đến 80 ngàn
vnđ. Thay vào đó cần phải quy định một mức xử phạt cố định hoặc là 60 ngàn vnđ
hoặc là 80 ngàn vnđ.
Ba là bãi bỏ cơ chế “con
quan lại làm quan” mỗi một công chức hiển nhiên được có một suất “thừa kế thế tục”
cho con cháu trong bộ máy Nhà nước. Cải cách tinh giảm bộ máy Nhà nước. Thực hiện
sách lược “công chức ít, hiệu quả chi trả lương cao” thay vì việc công chức
đông, trì trệ, sách nhiễu chi trả lương thấp. Học hỏi theo Lý Quang Diệu – Cha đẻ
của Sin-ga-po hiện đại thì những công chức thuộc hàng bộ trưởng trở lên phải được
chi trả một khoản thù lao rất cao ngang bằng với khoản thương của những người đứng
đầu các doanh nghiệp tư nhân làm ăn phát đạt xứng đáng với công sức trí tuệ họ
bỏ ra phục vụ công việc và tránh tình trạng lương thấp khiến những cá nhân này
thực hiện các công việc “tay trái” bòn rút ngân sách quốc gia.
Bốn là mức án cho tội
phạm tham nhũng chỉ có hai mức. Hoặc là cưỡng bức lao động phục vụ xã hội gấp
đôi khoảng thời gian đương nhiệm, và cấm vĩnh viễn không được tham giao vào bộ
máy Nhà nước. Hoặc là tử hình. Đối với những công chức bị tố cáo tham nhũng sẽ
bị cách chức và tước bỏ mọi quyền lợi ngay sau khi bị tố cáo, đồng thời phong tỏa
mọi tài sản của công chức đó. Phải bảo vệ những người tố cáo tham nhũng để
tránh họ bị trả thù.
Năm là thường niên phải
giám sát việc khai báo tài sản của Công chức, yêu cầu giải thích rõ các nguồn
tài sản không rõ nguồn gốc của các công chức. Công chức nào bị phát hiện có nguồn
tài sản không rõ nguồn gốc sẽ bị cắt chức chờ điều tra làm rõ.
Tham nhũng có thể bị
loại bỏ hay không phụ thuộc vào ý chí của nhà cầm quyền đương nhiệm. Một chính
quyền bao biện quan tham thì chỉ mạnh miệng chống tham nhũng. Một chính quyền
trách nhiệm thì người đứng đầu tham nhũng cũng phải xử lý nghiêm. Lịch sử đã chứng
minh rằng Quốc gia suy yếu bởi phần lớn là do gian thần gây nên. Vậy nên triệt
tiêu tham nhũng trước hết phải thực hiện từ trên xuống dưới, không thể chỉ đánh
trống bỏ dùi như hiện nay được.
Anh Họ Nguyễn
06/2016
Comments
Post a Comment