Đầu
tháng 10, công ty xe hơi Vinfast Việt Nam vừa ra mắt 2 mẫu xe mới tại Paris
Motor Show 2018. Hai mẫu xe của Vinfast là LUX A2.0 và LUX SA2.0. Sự kiện này
được báo chí trong nước lẫn quốc tế đồng loạt đưa tin và Vinfast không hết nhận
được lời khen ngợi không chỉ trong nước mà ngoài nước.
Hai
mẫu xe mà Vinfast ra mắt về cảm quan bên ngoài, có thiết khế khá làn sang trọng
và hiện đại. “Cả hai chiếc xe đều được
phát triển dựa trên tỷ lệ kích thước lý tưởng nhất của công nghiệp xe hơi quốc
tế. Từ nền tảng cấu trúc kinh điển, các nhà thiết kế của VinFast và Pininfarina
đã xây dựng nên những chiếc xe ổn định, có chiều dài cơ sở lớn, kết cấu thanh
thoát và thực sự khơi gợi cảm hứng”[1]. Tôi sẽ không đi vào chi tiết của từng
chiếc xe.
Nhìn
lại chặng đường lịch sử của nền công nghiệp xe hơi Việt Nam thì khá là quanh co
và đứt đoạn, dẫn tới việc Việt Nam đi sau hầu hết các nước trong khu vực về
lĩnh vực này.
Chiếc
ô tô đầu tiên mà người Việt Nam chế tạo và lắp ráp mang tên “Xe hơi Chiến Thắng”
xuất xưởng vào ngày 21/12/1958 tại Hà Nội. Đây là chiếc xe dựa trên nguyên mẫu
từ chiếc Fregate chạy bằng xăng của Pháp, được nội địa hóa một cách tối đa nhất.
Mặc dù không thê đạt được tới 100%, nhưng các bộ phận như thân máy, nắp máy, chế
hòa khí, bơm xăng, bơm dầu được các thợ cơ khí Việt Nam tìm mẫu, tạo khuôn mẫu
trước, sau đó đúc gang rồi cắt gọt, gia công cơ khí cho thật tinh xảo. Còn lại
các bộ phận như: nến điện, dây điện, hệ thống đồng hồ và chỉ thị, bóng điện, hệ
thống kính, săm lốp và vòng bi phải lắp ráp của nước ngoài.
Miền
Bắc lúc đó dự tính sẽ sản xuất đồng những chiếc ô tô này những năm sau đó,
nhưng nhiều lí do khác nhau, dự án đã bị gác lại và vùi chôn theo thời gian cho
tới bây giờ.
Phải
mãi tới những năm 1965-1975, Nền công nghiệp ô tô Việt Nam mới thai nghén bắt đầu,
tuy nhiên không được lâu sau đó thì bị lụy tàn. Nhắc tới thời kỳ này phải nhắc
tới dòng xe nổi tiếng một thời là Ladarat. Tỉ lệ nội địa hóa từ 25% năm 1970 đến
năm 1975 đạt 40%. Đây là một con số khá ấn tượng.
Năm
1936, hãng Citroën xây dựng xưởng sản xuất đầu tiên ở Đông Dương ở góc đường Lê
Lợi - Nguyễn Huệ, hiện này là Caféteria Rex. Sang thời Việt Nam Cộng hòa, xưởng
được di chuyển đi và thay tên là Công ty Xe hơi Citroën, sau đó là Công ty Xe
hơi Saigon.
Vào
cuối những năm 1960, do sức ép cạnh tranh từ các hãng xe nổi tiếng, hãng
Citroën cho ra loại xe La Dalat, có giá thành rẻ và hữu dụng. Đến cuối năm
1969, do Mỹ ngừng thuê lao động người Việt và giảm viện trợ nên kinh tế Việt
Nam Cộng Hòa bị suy thoái, lạm phát trở nên nghiêm trọng, khiến chính phủ Việt
Nam Cộng hòa phải ban lệnh cấm nhập khẩu xe hơi từ nước ngoài. Việc này đã tạo
điều kiện cho La Dalat ra đời do tránh được áp lực cạnh tranh từ xe hơi nhập khẩu.
Sau
năm 1975, cộng với việc di tản, công nghệ và kỹ nghệ tìm đường chạy ra nước
ngoài, cũng như cách quản lý yếu kém của chính quyền mới. Nền công nghiệp xem
hơi tưởng chừng như sẽ phát triển tại Việt Nam lại bị ngưng trệ và lụi tàn.
Phải
tới sau năm 1988, khi chính phủ Việt Nam thực hiện chính sách mở cửa, nền công
nghiệp sản xuất ô tô của Việt Nam mới thai nghén phát triển trở lại. Nhưng Việt
Nam vẫn chỉ là nước láp ráp. Doanh nghiệp Việt Nam phải liên doanh với doanh
nghiệp nước ngoài.
Năm
1997, Công ty ô tô Trường Hải ra đời, chuyên sản xuất, lắp ráp, xuất nhập khẩu,
phân phối, bảo trì, sửa chữa ô tô tại Việt Nam. Nhưng chủ yếu là sản xuất và lắp
ráp các loại xe tải, xe buýt và các loại xe nhiều chỗ phục vụ du lịch, đưa đón.
Vinaxuki
là một nhãn hiệu ô tô của Công ty Cổ phần Ô tô Xuân Kiên. Nhãn hiệu này được giới
thiệu lần đầu vào tháng 9 năm 2005. Sản phẩm mang nhãn hiệu Vinaxuki bao gồm: một
loại xe bán tải, hai loại xe tải thùng loại nhỏ tải trọng dưới 1 tấn, bảy loại
xe tải tự đổ trọng tải từ 1 đến 7 tấn, loại xe mini compact 5 chỗ. Các loại xe
nhãn hiệu Vinaxuki đều được chính công ty Xuân Kiên thiết kế và chế tạo với sự
trợ giúp của chuyên gia Nhật Bản trên cơ sở linh kiện nhập khẩu và linh kiện sản
xuất trong nước. Ngoài nhãn hiệu Vinaxuki, công ty này còn lắp ráp các nhãn hiệu
xe của nước ngoài như Jinbei, Songhuajiang, Hafei của Trung Quốc, v.v... Tuy
nhiên nhãn hiệu này cũng chỉ tồn tại tới 2015 thì bị giải thể.
Nhìn
chung, trước khi có sự kiện Vinfast ra mắt các mẫu xe tại Paris Motor Show
2018, thì ngành công nghiệp sản xuất ô tô Việt Nam không mang lại được nhiều tiếng
vang, cũng như không tiếng tăm như các nước khác trong khu vực, chủ yếu là lắp
ráp và chế tạo các linh kiện không quá khó.
Sự
kiện Vinfast bước chân vào ngành công nghiệp sản xuất xe hơi, không biết có phải vì báo
chí đưa tin nóng hổi mà khiến nó trở nên có sức thu hút đối với công chúng một
cách lạ thường hay không. Nhưng hi vọng, từ đây ngành công nghiệp sản xuất xe hơi Việt sẽ không còn đoản mệnh chết yểu như trong lịch sử, cũng như không phải trở
thành một nơi phụ trợ cho các doanh nghiệp nước ngoài.
Anh Họ Nguyễn
Ghi chú:
[1] Nguồn báo Dân trí Việt Nam (2018)
[1] Nguồn báo Dân trí Việt Nam (2018)
Comments
Post a Comment